GÜVENLİK KAMERA SİSTEMİ SEÇİM VE UYGULAMA DETAYLARI: |
1-GİRİŞ:
Güvenlik
kamera sistemi ( CCTV ), her biri bağımsız olarak tasarlanması
gereken aşağıdaki kısımlardan oluşur:
İstenen verimi tam olarak sağlayan bir CCTV sistemi oluşturabilmesi için, her birinin aşağıda verilen teknik özelliklere dikkat edilerek, ihtiyaca göre belirlenmesi gereklidir. Her zaman için en pahalı sistem ihtiyaca en uygun sistem olmadığı gibi, sadece en düşük fiyata bakılarak karar verilmesi de son derece yanlıştır. Aşağıda aşırı teknik ayrıntıya girmeden, CCTV sistemini oluşturan bileşenlerin seçim kriterleri anlatılmıştır. |
|
2-KAMERA SEÇİM KRİTERLERİ: Kamera seçiminde dikkat edilmesi gereken temel parametreler aşağıdadır. 1 - Çözünürlük-netlik. Analog sistemde TVL ile gösterilir. Değer arttıkça görüntü netliği artar. (420, 480, 540, 600 TVL vb..) Tatminkar bir görüntü için özellikle dış ortamda minimum 480 TVL kullanılmalıdır. Dijital - IP tabanlı sistemde ise çözünürlükler pixel cinsinden şu şekildedir: HD(1280x720 ), D1(720x576), VGA(640x480), 4CIF(704x576), CIF(325x288), QCIF(176x144) 2 - Işık hassasiyeti. Lux ile gösterilir. Kameradan görüntü alınabilecek minimum ortam ışığını belirler. Değer düştükçe, kameranın karanlık ortamlarda verdiği görüntü kalitesi artar. 1 lüx loş ortamlarda kötü görüntü verirken, 0,01 lüx, çok az bir aydınlatmada bile tatminkar gece görüntüsü verir. 3 - Gece/Gündüz Özelliği. Box kameranın, gündüz iyi ışıkta renkli, gece düşük ışıkta ise siyah beyaz moda geçerek, her ışıkta ortamdan kaliteli görüntü alınmasını sağlama özelliğidir. Özellikle dış ortamda tercih edilir 4 - Görüntü Boyutu. Kameranın, gösterdiği alanın boyutlarını belirler 1/3'' geniş bir alanı, 1/4'' ise daha dar bir alanı belirtir. 3- KAMERA TİPLERİ: Tip-1: Dome Kameralar (Sabit Lensli) : En ekonomik tip kameralardır. Lensleri genelde sabit olduğundan, kuruldukları noktayı değiştirmeden farklı açılara ayarlama, belli bölgeye zoom yapma, kuvvetli ortam ışığı altında lenslerini kısıp ışık parlamasını engelleme, loş ışıkta-karanlıkta görüntü verme gibi özellikleri yoktur. Aşağıda kameranın gündüz(solda) ve gece hemen hemen tamamen karanlıkta verdiği görüntüler bulunmaktadır. Lensi ayarlı, otoiris vb.. tiplerinin maliyetleri kutu kameralara yakındır.
|
|
Tip-2: Kendinden Gece Görüşlü Sabit Lensli Dome Yada Dış Ortam Kameralar:
Tip-1 de verilen kameranın, üzerinde gece görüş aydınlatması bulunan dome yada dış ortam tipidir. Dış ortamda kullanılanlarda kendinden dış ortam kasası bulunur. Gece tam karanlıkta, üzerlerindeki gece görüş aydınlatmalarını yakarak, tam önlerine çıkıp, ışığı yansıtan cisimleri gösterebilir ancak gece açıları gündüz kadar geniş değildir. İzleme mesafesi arttıkça, gece görüş açısı daha da azalır. Geniş bir açıklık alana monte edildiklerinde, önlerinde herhangi bir cisim yada hareket yoksa, gündüzün aksine tamamen karanlık yada beyaz flu görüntü verir. Bu tip noktalarda Tip-3 te verilen gece-gündüz box kameralardan kullanılmalıdır.
|
|
Üstteki iki resimde gece görüşlü, sabit lensli kamera, yerden 10m yukarıya monte edilmiştir ve önünde geniş bir alan vardır. Gece kameranın doğrudan önünde geçen bir cisim yada hareket olmadığında, görüntü alınamaz. Altta ise kamera iç ortamda dar açılı ve kısa görüş mesafeli bir alanda merdiven girişinde kullanılmaktadır. |
Tip-3: Lensi Değişebilir (Box) Kameralar Bu tip kameraların gövde ve lensleri ayrıdır, lensleri farklı tiplerde seçilip değiştirilebilir, açıları ayarlanabilir, manuel yada uzaktan zoom yapılabilir. Profesyonel çözümlerdir. Otoiris lens kullanıldığında, ortam ışığına göre lenslerini otomatik açıp kapatarak, çok loş ışıkta bile geniş açı ve tatminkar görüntü verir. Gece az miktarda ortam ışığı olan bir alanda, 480 TVL, 0,001 lüx, gece/gündüz tip otoiris lensli bir kamera iyi bir çözümdür. Dış ortamda kullanılacağı zaman, kamera ve lensin harici ortam kasası içine monte edilmeleri gerekir
|
|
Üstteki iki resimde gece-gündüz tipi, otoiris lensli box kamera, gece ortamdaki sokak lambası gibi zayıf kaynakları kullanıp lensini otomatik açtığından, gece-gündüz net görüntü vermektedir. Altta ise aynı kamera iç ortamda tam karanlıkta kullanılmaktadır. Kameranın yakınına bağımsız bir gece görüş aydınlatma spotu monte edildiğinden, ortam sadece kameranın görüp, insan gözünün göremeyeceği bir ışıkla aydınlatılmaktadır. |
Tip-4: PTZ Speed Dome Hareketli - Zoomlu Kameralar
Tek bir küresel kutu içinde gece-gündüz tip yüksek çözünürlüklü box kamera, motorlu zoom lens, yatay-dikey hareket motorundan oluşan hareketli, zoomlu, programlanabilen kameralardır. Tek bir noktadan çok geniş bir açıyla, özel klavyesindeki joystick, yada programlı tuşlar kullanılarak, istenen noktaya kamera hızla çevrilir, zoom yapılabilir. Kamera programlanarak çok sayıda tur - gözlem noktası belirlenebilir. Kamera bu noktalara sırayla döner, istendiği kadar zoom yapar, belli bir süre bekler ve sonra diğer noktaya geçer. |
|
|
Tip-5: Gizli Kameralar
Alarm hareket dedektörü, yangın duman dedektörü, kalem, düğme, vida, oda spreyi, kol saati şeklinde yada farklı eşyaların içine saklanabilir tipte kameralardır. Pinhole tip kameranın sadece iğne deliği kadar olan kısmının dış ortamı görmesi yeterlidir. Dolayısıyla mekandaki, koyu renkli tablo, vazo, asma tavan vb.. iç dekorasyon malzemesinin içine de gizlenebilir. Gizli kameraların kendi içinde pili bulunan kablosuz, kayıt cihazının yakın bir odada yada doğrudan cihazın içinde olduğu yada uzaktan canlı izlemek için monitörlü farklı tipleri de vardır. UYARI: Gizli kamera ile görüntüleme yasal olarak sadece adli merciilerin yetkisinde olduğundan, mekana gizli kamera sistemi kurulduğunda, "Bu Mekan Görünür yada Görünmez Kamera Sistemiyle İzlenmektedir" şeklinde bir uyarı asılması gerekir. |
|
|
Tip-6: IP-Network Kameralar
Temel yapı olarak üstte bahsedilen kameralarla aynı olmakla birlikte, analog kameralardan en önemli farkı, analog sistemlerle sağlanamayacak görüntü kalitesi ve çözünürlüğü sağlanabilmesi, görüntülerin analog olarak DVR, TV, monitöre değil network yada WEB üzerinden dijital olarak aktarması ve görüntüler üzerinde çok detaylı analiz yapılabilmesidir. Internet explorer’dan kamera IP numarası girildiğinde otomatik olarak kameranın içindeki izleme yazılımı PCye yüklenerek izlenir. Ayrıca bazı IP kameralar ortamdaki cihazların uzaktan açılıp kapatılmasına ve izlenmesine izin verir. (Aydınlatma, dış kapı, otopark bariyeri, kombi, klima, alarm, sulama vb..). Kamera yanından, lokal ağ yada internet üzerindeki bir PC ile sesli görüşme yapılabilir, görüntülerde hareket olduğunda kamera fotoğraf çekip e-mail atabilir vb.. Üstteki tüm kamera tiplerinin analog yada IP-Network tipleri bulunmaktadır. En yeni CCTV teknolojisidir. Kısa bir süre sonra analog sistemlerin yerini büyük oranda alması beklenmektedir.
Tip-7: Özel Kameralar
Araç İçi Sesli Kamera+Kayıt Cihazı: Araba, tekne yada motorsikletlerin ön camına vantuzlu ayağıyla monte edilerek, gidilen yolun görüntüsünün ve harici yaka mikrofonundan araç içi seslerin dahili karta kaydını yapan kamera + kayıt cihazı içeren kompakt cihazlardır. Özel yazılımıyla saat-tarih bazında görüntü ve sesler kolayca izlenip dinlenebilir, bir bilgisayara arşivlenerek, sesli-görüntülü bir tatil-gezi anı defteri oluşturulabilir. Cihaz sarsıntılardan en az etkilecek şekilde tasarlanır. Ekstra monitör bağlanarak, görüntü aracın başka bir yerinden canlı olarak izlenebilir. |
|
|
4- LENS TİPLERİ:Temel olarak sabit ve otoiris olarak iki tiptir.
|
1- Sabit lensler: Ucuzdur ancak ortamdaki ışığı kameraya kontrolsüz şekilde aynen gönderir. Dolayısıyla çok aydınlık ortamlarda görüntü parlayabilir, loş ortamlarda ise görüntü kararır. |
|
2- Otoiris Lens: Ortamdaki ışık şiddetine göre otomatik olarak açılıp kısılarak, kameraya giren ışığı ayarlar ve kameranın lüx değerine de bağlı olarak en loş ortamdan, en güneşli güne kadar aynı kalitede görüntü sağlayabilir. |
Lenslerde bir başka özellik de, lens açısının ayarlanabilmesini ve elle görüntülenecek cisme zoom yapılmasını sağlayan varifokal özelliğidir. Her iki tip lenste de varifokal özellik bulunabilir. Ayrıca lens seçiminde CCD boyutu, görüş açısı, ışık geçirgenliği gibi bazı teknik parametreler de kullanılır. Görüntülenmesi istenen cisme istendiği kadar yaklaşılabilmesi, görüş açısının ayarlanabilmesi, çok loş ışıkta bile gündüze yakın kalitede görüntü alınabilmesi için farklı lens tipleri seçilebilir. Ancak bunun için kameranın da kendinden sabit lensli değil, box tip olması gereklidir. Detaylı olarak lens tipini bulmak için bu link kullanılabilir. 5- KAYIT CİHAZLARI: Kayıt sistemlerinde kullanılan bazı önemli parametreler aşağıda verilmiştir. 1-Hız: Kayıt ve canlı görüntülemede görüntünün saniyede kaç kare taranarak alınacağını belirler. FPS (Saniyedeki kare adedi) ile ifade edilen değer, kayıt sistemi için verilen toplam fps değerin, kanal adedine bölünmesiyle bulunur. Örneğin 100 fps kayıt hızı olan 16 kanallı bir kayıt sistemi, kamera başına 6.25 fps hızda görüntü kaydeder. Kamera başına 25 fps, canlı görüntüyü, bunun altındaki değerler ise kısmen kesikli görüntüyü ifade eder. Bu değer çok düştüğünde, yürüyen bir kişi önce ekranın en sol tarafında, sonra en sağ tarafında görülüp kaybolabilir, hatta kameranın önünden geçmesine rağmen hiç yakalanamayabilir. 2-Sıkıştırma Formatı: Görüntülerin hard diske ne kalitede ve boyutta sıkıştırılarak kaydedileceğini belirler. MJPEG eski bir format, MPEG4, H.264 ise daha yeni formatlardır. 3-Görüntü Alanı: Kayıt edilen yada canlı izlenen görüntülerin, ekranın ne kadarlık kısmını kaplayacağını gösterir. Pixel cinsinden verilir. Örnek: 704x576 (Maksimum), 704x288, 352x288, 160x112 (Min) Değerin olabildiğince büyük olması istenir. HD(1280x720 ), D1(720x576), VGA(640x480), 4CIF(704x576), CIF(325x288), QCIF(176x144) 4-Diğer: Görüntülerin network ve internet üzerinden izlenebilmesi, network-WEB izlenme hızı, aynı anda izleyecek kullanıcı adedi, internetten bağlanıp lokal PCye kayıt alınabilmesi, görüntünün farklı monitörlere farklı formatlarda verilebilmesi, harekette bir cihazın, sirenin açılabilmesi vb.. KAYIT VE GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ: 1-Bilgisayara takılan CCTV Kartları:
|
Kullanılabilecek uygun bir bilgisayar mevcutsa ekonomik ancak genelde terk edilmiş çok eski bir teknolojidir. Bilgisayar üzerinden kamera ışık, kayıt ve uzak erişim ayarları kolaylıkla yapılabilir, eski kayıtlar izlenip kaydedilebilir, uzaktan internet üzerinden sisteme erişilip tüm sistem kontrol edilip izlenebilir. Bu sistemin dezavantajı, Windows tabanlı bir PC de çalışması nedeniyle, kilitlenme-donma olabilmesi, virüslerden etkilenebilmesi, yetkisiz müdahale riskinin bulunması ve zamanla tekrar kurulum gerektirebilmesidir. |
2-Bağımsız Kayıt Cihazı :
|
Tip-1 den farkı, özellikle bu iş için üretilmiş bir donanım ve yazılım paketi olması, Windows dışı işletim sistemi bulunup, donma-kilitlenme olasılığının minimum olması, güvenilir olmasıdır. Dışardan yetkisiz müdahalelere karşı daha korumalıdır. Profesyonel bir çözümdür. Seçim yaparken, hız, sıkıştırma formatı, görüntü alanı .. noktalara dikkat edilmelidir. CCTV Kartlı çözüme göre pahalıdır |
3-Kamera+DVR
Birleşik Cihazlar:
|
|
Bu tip cihazlarda kamera+kayıt cihazı tek kasada toplanmıştır. Görüntüleme genellikle kamera içindeki çıkartılabilir karta yapılır. Görüntülere bir bilgisayardan USB port üzerinden yada kart bir PCye takılarak ulaşılır |
6- MONTAJ : 1- Kablo : Görüntü kalitesi için kullanılacak kablonun büyük önemi vardır. Çoğunlukla 1+4 CCTV kablosu kullanılır. Ucuzdur, 100-150 m’ye kadarki mesafelerde, iç ortamda ekonomik bir çözüm sağlar. Aynı kablodan hem görüntü, hem kamera beslemesi gönderilebilir ancak uzun mesafelerde, dış ortamda, RG59, RG6, RG9P, RG11P, RG6U6P vb.. farklı görüntü kabloları ve ayrıca 3x1.5 gibi besleme kablosu çekilmesi gerekebilir. Kablo seçimi tamamen kamera-kayıt cihazı mesafesine ve kablo çekim ortamına bağlıdır. 2- Enerji: Kamera enerjilerinin mutlaka ONLINE UPS üzerinden verilmesine ve topraklamaya dikkat edilmelidir. 3- Montaj Yeri: Kameraların olabildiğince saçak altı, gölge, doğrudan karşı ışık almayan, merdivensiz ulaşılamayan yerlere monte edilmesi tercih edilmelidir. Çoğu harici kasalı kameranın ısıtıcılı-fanlı sıcaklık koruması olmasına rağmen, doğrudan güneşin altına yerleştirilen bir kameranın, aşırı sıcak günlerde havalandırmasının yetersiz kalıp, görüntüsünü kesmesi mümkündür. Bu durumda kameraya ekstra bir gölge temin edilmelidir. 7- GENEL BİLGİLER: Hemen hemen her tip kamera gündüz, düzgün ışık koşulları altında, görüntü netliklerine (çözünürlüklerine) bağlı olarak, tatminkar görüntü verebilir. Ancak kullanılacak ortamdaki netlik ihtiyacı, görüntülenmesi istenen objeler, alan derinliği, gece görüş açısı, gece ışık parlamaları ve ortamdaki aydınlatmaya göre farklı kameralar seçilmesi gerekebilir. Kameranın çok ucuz yada pahalı olması ana seçim kriteri olmamalıdır. Bazı montaj şartlarında çok ucuz bir kamera, pahalı bir kameranın sağladığı faydanın aynısını da sağlayabilir. CCTV sistemi tasarım ve montajı bir mühendislik çalışması olduğundan sistem seçiminde en önemli nokta güvenilir üretici, ithalatçı ve montaj firması seçimidir. Günümüzde internetten, e-mail reklamlarıyla yada kapıdan satış yoluyla çok sayıda kamera ve kayıt cihazı piyasada bulunmakta ancak bir yılı bulmadan ürün satıştan kaldırılmakta yada garanti süresince sürekli arıza çıkartarak, garanti kavramını anlamsız kılmaktadır. Önerilen kameraların genellikle teknik özellikleri verilmemekte yada kullanımda farklı performans sağlamakta, seçimde sadece fiyat öne çıkartılmaktadır. Bir önemli nokta da markadır. Piyasada içinde SONY CCD ibaresi geçen kameralar son kullanıcı tarafından SONY marka olarak algılanmaktadır ancak bu ibare sadece kameranın içinde yer alan ışık algılayan bir parçayı ifade etmektedir. Tamamen orijinal SONY bir CCTV kameranın fiyat mertebesi çok daha yüksektir. Sistem kurulumu sırasında keşif yapılmış bile olsa, tüm kameralar bir seferde sipariş edilmemeli, önce kablaj tamamlanıp kayıt cihazı alındıktan sonra, birkaç farklı tip kamera kritik alanlara monte edilip, gece-gündüz performansları görülmeli, buna göre diğerleri seçilmelidir. CCTV sisteminde ortaya çıkan işletme problemlerinin en önemlisi, bir süre kullanım sonrasında sistemde kamera seçim hatalarına rastlanmasıdır. 8- SIK SORULAN SORULAR: Soru- Kaç metreye kadar net görebilirim, yüz seçebilirim, plaka okuyabilirim ? Cevap- Bu konu sadece kamera tipine bağlı olmayıp, aşağıdakilerin bir bütünüdür: a- Kullanılan kameranın TVL ile ifade edilen netlik oranı b- Kamera ile cisim arasındaki mesafe, izlenecek alanın metrekaresi c- Kullanılan lens tipi (Zoom, otoiris vb..) d- Kayıt cihazının ve kullanılan monitörün netliği (1280x800, 480TVL vb..) e- Görüntülemek için TV yada CCTV monitörü kullanılması (CCTV monitörleri TV ye göre çok daha yüksek netlik verir) f- Görüntünün kayıt cihazı yanından yada LAN - Internet üzerinden izleniyor olması g- Ortamdaki ışık şiddeti ve ışığın gelme yönü gibi birçok konu düşünülmelidir Dolayısıyla, genel bir alan görüntüsü mü yoksa ağırlıklı olarak yüz mü seçmek istendiğine karar verilmesi ve ortamda keşif yapıp uygun bir kamera tipi, adedi ve montaj yeri tesbit edilmesi gerekir. Bir apartman kapısında basit bir dome kamerayla net bir yüz tesbiti yapılabilirken, 100m lik aydınlık bir site duvarında her 10m ye ucuz bir kamera kullanılması yada bir noktaya hareketli-zoomlu kamera kullanılması da gerekebilir. Bölge gece loş yada karanlıksa uzun menzil gece görüşlü kameralar yada gece-gündüz box kamera ve ekstra bir gece görüş spotu kullanılarak gündüze yakın kalitede görüş sağlanabilir. Herşeyden önce izlemek istediğiniz alanın genişliğini tespit etmeniz gereklidir. Örneğin, 1000 m2 bir otopark alanında, ideal şartlarda plaka veya yüz tanımlama yapabilecek detayı izlemek için; 30 adet cctv kamerasına, veya 7 adet 1,3 Megapixel network kamerasına, veya 3 adet 3,1 megapixel network kamerasına ihtiyaç vardır. Ancak ekonomik nedenlerle genelde giriş-çıkış gibi bazı noktalara önem verip, diğer kısımların genel olarak görüntülenmesi tercih edilir. Soru- Sistem kaç günlük kayıt tutar ? Cevap- İstenebilecek kayıt süresi kullanım yerine göre değişmekle birlikte (Banka, askeri tesis, apartman vb..) aşağıdakilere bağlıdır: a- Kullanılan hard diskin kapasitesi (160 GByte, 500 GByte vb..) b- Kameraların sürekli mi, sadece hareket durumunda mı kayıt yaptığı (Sürekli kayıt gereksiz yer tutar) c- Kayıt sistemin görüntü sıkıştırma formatı (H264, MPEG4 yada MJPEG formatına göre daha verimlidir) Ancak genel olarak birçok sistemde hard disk arttırılabilir ve bilgisayarcılarda kolayca bulunabilir. Uygun hard disk kullanılarak birkaç yıllık kayıt tutulması bile mümkündür. Her durumda minimum 1 haftalık kayıt süresi olmalıdır Soru- Birileri kamerayı yerinden sökerse ne olur? Cevap- Çoğu sistemde görüntünün birden kaybolması durumunda bir siren çıkışı çalışmaya başlar ve güvenlik personeli bölgeye yönlendirilebilir. Ayrıca uygun bir kamera yerleşimi yapıldıysa, kamerayı söken kişinin görüntüsü de kayda girebilir. Soru- İnternette çok ucuz bir kamera buldum. Sizin seçiminiz yerine bunu kullanabilir miyiz? Cevap- En ucuz kamera bile gündüz çok iyi ışıkta, bir TVde iyi-kötü görüntü verir. Piyasadan 50-60USD fiyatla bulabileceğiniz 420TVL bir dome kamera sürekli aydınlık bir apartmanın iç kapısını yada yan odada ışıkta uyuyan çocuğunuzu evde TVden seyretmek için yeterlidir ancak bir site giriş kapısı yada dış duvarında kullanılacağı zaman, çöpe atılmış paradır. Gece güvenliğin en önemli olduğu zamanda görüntü vermez, bir kış geçirmeden arızalanır, garanti süresince sürekli firmaya yollayıp almak gerekebilir, kargo parası verebilirsiniz ve en sonunda uygun bir ürünle değişimi gerekir. Uygulandığı yere ve amaca uygun teknik özellikleri olan kamera ve sistem seçimi, uzman firmalara bırakılması gereken bir konudur. Kamera seçiminde tek kriter fiyat değildir. Sadece yandaki odada uyuyan çocuğunuzu gündüz TVden seyretmek gibi bir amaçınız yoksa, üstte verilen teknik detaylara göre internet, bakkal, kasap yada seyyar satıcıdan değil profesyonel bir güvenlik firmasından kamera sistemi, garanti ve çözüm birlikte satın alınmalıdır. 9- CCTV SİSTEM TİPLERİ : Güvenlik Kamera Sistemleri (CCTV) temel olarak Analog ve Dijital-IP olarak iki tiptir. Dijital en son teknolojidir.
|
Analog
CCTV Sistemi: |
|
Dijital-IP
CCTV Sistemi: |
*
Tek tek kameralara bağlanarak yada tüm görüntülere
ağdan yada internetten bir bilgisayar, PDA yada cep telefonundan
ulaşılabilir. |
*
Sisteme sonradan yeni bir kamera eklemek için o noktadan en
yakın switch' kablo çekilmesi yeterlidir |
10- FİYATLAR: Sistem fiyatları, uygulanacağı mekanın güvenlik ihtiyaçlarına, ışık şiddetine, analog/dijital seçimine göre farklılık göstermektedir. Lütfen projenize ilişkin mail atınız.
Diğer Sistemler İçin : Kontek Mühendislik / www.kontek-muhendislik.com / 0216-373.28.58 - 0532.337.71.71 |